نگاهی به وضع موسیقی در دوران قاجار

 

امّا چون هنوز جامعه ایرانی دراین دوره ارج و اعتباری برای موسیقی نمی شناسد، کمتر کتاب و رساله ای در این زمینه نوشته می شود. تنها کتابی که از این دوره در باب موسیقی سراغ داریم، کتاب بحورالالحان1 (درعلم موسیقی و نسبت آن با عروض) نوشته فرصت الدوله شیرازی (1339-1271ه ق/-1842 1925م) است. در این کتاب، نویسنده چندان از وضع موسیقی و موسیقی دانانِ روزگار خود سخن نگفته است

بلکه با بهره جویی از کتاب های پیشینیان به شرح رابطه شعر و موسیقی از نظر وزن پرداخته و به طور خلاصه اسامی دستگاه ها و گوشه های آواز ایرانی را معرفی کرده است. سپس با گزینش اشعاری از حدود 40 شاعر از شاعرانِ گذشته به ویژه سعدی و حافظ و جامی و خیام گفته است که هرکدام را در چه دستگاه و با چه آوازی باید خواند.