نماز (زرتشت)
آمادگی
پیش از نماز گزاردن، باید کارهای زیر را انجام داد:[۸]
- پاکی تن در هنگام آغاز نماز
- پوشیدن سِدره و کُشتی
- پاک بودن لباس از آلایش
- شستن دست و رو
- رو نمودن به قبله
گاه‌ها و هنگام نماز
زرتشتیان هر روز در ۵ گاه اهورامزدا را نماز می‌گزارند و هنگام این نمازها دارای محدودیت زمانی است.[۱][۹][۱۰]
| گاه | مدت زمانی | ||
|---|---|---|---|
| از | تا | ||
| هاوَن | طلوع خورشید | نیمروز | |
| رَپتوَن | نیمروز | ساعت ۳ بعد از ظهر | |
| اُوزیرَن | ساعت ۳ بعد از ظهر | غروب خورشید | |
| اَئیوی‌سَروترم (سروثَرم) | غروب خورشید | نیمه شب | |
| اُشَهِن (اوشَهی ناای-اشمن) | نیمه شب | طلوع خورشید | |
معمولاً در فصل زمستان، گاهِ رپیتون که هنگام گرما است؛ خوانده نمی‌شود.[۱]
قبله
قبله زرتشتیان نور و روشنایی است. آنان می‌توانند در روزها به سوی خورشید و شب‌ها در برابر نور ماه، آتش، شمع یا چراغ روشن نماز بخوانند.[۹][۱۱] زرتشتیان تنها در آتشکده رو به آتش نماز می‌گزارند و حتی کسانی که در همسایگی یک آتشکده هستند نیز رو به آن نیایش نمی‌کنند.[۱۲] آتش در مزدیسنا نماد «اشه» است. آتش موجود در آتشکده به عنوان درفش مزدیسنا و نماد هویت دینی–فرهنگی زرتشتیان به شمار می‌رود.[۱۳] زرتشتیان معتقدند نمیتوان برای خدا حدود و جهاتی قایل شد، و به دستور زرتشت نور را به عنوان نمادی از فروغمندی اهورامزدا نماز می‌گزارند.[۶][۱۱]
آتش‌پرستی
در میان برخی از عامه مردم، پنداشته‌می‌شود که نمازگزاری زرتشتیان به سوی آتش، آتش‌پرستی است.[۱۴] اما در واقع نمازگزاردن رو به آتش، به عنوان پرستش آتش به جای خدا نیست.[۱۲][۱۵] همانند استفاده از مهر توسط شیعیان.[۱۲]
چگونگی
نماز زرتشتی به زبان اوستایی است[۷] و با چنین جملاتی آغاز می‌شود:[۲]
به نام خداوند بخشنده مهربان
خشنود گردانم، اهورامزدا! باور دارم دین مزداپرستی را که آوردهٔ زرتشت است. پیرو آموزشهای اهورایی هستم که از دیو (دروغ) و دوگانه‌پرستی به دور است.
پس از این زمزمه‌ها، نماز ویژه هز گاه خوانده می‌شود که دوبخشی است. در بخش نخست فرشته مربوط به آن گاه، و در بخش دوم همتای دنیایی او ستایش می‌شود. این دو بخش بر اساس داشتن دو جنبه «مُلکی» و «ملکوتی» هر چیزی است که هردو باید پاک و منطبق بر هم باشند.[۱۶]
پانویس
- منوچهرپور ۴۸
- مهر ۱۹۵ [ارجاع دست دوم از ماهنامه معارف]
- تیواری ۱۱۹-۱۲۰ [ارجاع دست دوم از ماهنامه معارف]
- Muier 37
- خورشیدیان ۱۰۹-۱۱۰
- غمخوار یزدی ۱۲-۱۷ [ارجاع دست دوم از ماهنامه معارف]
- رضایی ۲۹۸-۲۷۹ [ارجاع دست دوم از ماهنامه معارف]
- منوچهرپور ۴۸-۴۹
- خورشیدیان ۱۱۸
- مهر ۱۹۶-۱۹۷ [ارجاع دست دوم از ماهنامه معارف]
- منوچهرپور ۵۰
- خورشیدیان ۱۲۰
- خورشیدیان ۱۱۹
- خورشیدیان ۱۲۱
- منوچهرپور ۴۹
- مهر ۱۹۸ [ارجاع دست دوم از ماهنامه معارف]
منابع
- خورشیدیان، اردشیر. پاسخ به پرسش‌های دینی زرتشتیان. چاپ دوم. تهران: فروهر، ۱۳۸۷. ISBN 978-964-6320-46-8.
- منوچهرپور، منوچهر. بدانیم و سربلند باشیم؛ فشرده‌ای از آموزشهای دین زرتشت. چاپ سوم. تهران: فروهر، ۱۳۸۷. ISBN 964-6320-00-7.
- سیمای نماز در آئین زرتشتی و صابئی. . مجله معارف، ش. شماره ۵۹ (مهر ۱۳۸۷).
- تیواری، کدارنات. دین‌شناسی تطبیقی. ترجمهٔ مرضیه (لوئیز) شنکایی. چاپ اول. تهران: سمت، ۱۳۸۱.
- مهر، فرهنگ. دیدی نو از دینی کهن (فلسفه زرتشت). چاپ اول. تهران: جامی، ۱۳۷۴.
- رضایی، عبدالعظیم. تاریخ ادیان جهان، جلد سوم. تهران: علمی، بی‌تا.
- غمخوار یزدی، محمّدجواد. جایگاه نماز در ادیان الهی. چاپ چهارم. مشهد: الف، ۱۳۷۹.
- Muir, William. «Religion of the Parsis». در Non-Christian Religions of the World. Applewood Books، 2009. ISBN 1-4290-1874-7, 9781429018746.
