مالکیت فکری در ایران
قوانین مالکیت فکری در ایران
قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان، ۱۳۴۸
قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان بدنه اصلی قانون حق تکثیر در ایران است، این قانون با هدف حمایت از حقوق مادی و معنوی مولفین، مصنفان و هنرمندان به وجود آمده و شامل ۳۳ ماده و ۳ تبصره میباشد که پس از تصویب مجلس سنای ایران در تاریخ دوشنبه، ۳ آذر ۱۳۴۸ در جلسه روز پنجشنبه، ۱۱ دی ۱۳۴۸ به تصویب مجلس شورای ملی رسید. [۸]
در تاریخ ۳۱ مرداد ۱۳۸۹ طرح اصلاح ماده ۱۲ این قانون به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید[۹] و بعد از تایید شورای نگهبان، به دولت ابلاغ شد.[۱۰][۱۱] در این طرح، مدت حمایت آثار از ۳۰ سال به ۵۰ سال پس از مرگ پدیدآورنده افزایش یافت، بدین ترتیب قانون ایران در زمینه مدت حمایت حق تکثیر با ماده ۱۲ موافقتنامه تریپس هماهنگ شد، براساس این اصلاحیه، بعد از مرگ پدیدآورنده، اگر وارثی برای اثر وجود نداشته باشد یا حقوق آن بر اثر وصیت به کسی منتقل نشدهباشد برای همان مدت به منظور استفاده عمومی در اختیار حاکم اسلامی (ولی فقیه) قرار میگیرد.[۱۲]
در سال ۱۳۸۹ پیش نویس لایحه جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط [۱۳] از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دولت ایران تقدیم شد[۱۴][۱۵] که در صورت تصویب جایگزین قوانین فعلی حق تکثیر ایران خواهد شد.[۱۶]
قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی، ۱۳۵۲
قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی[۱۷] برای حمایت از آثاری که مشمول قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان نیستند به وجود آمد و شامل ۱۲ ماده و یک تبصره پس از تصویب مجلس سنای ایران در تاریخ ۲۶ آذر ۱۳۵۲ در ۶ دی ۱۳۵۲ به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرمافزارهای رایانهای، ۱۳۷۹
قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرمافزارهای رایانهای[۱۸] برای حمایت از حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان نرمافزارهای رایانهای و آثاری که برای اولینبار در ایران به ثبت رسیدهاند مشتمل بر ۱۷ ماده و یک تبصره در سال ۱۳۷۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. آییننامهٔ اجرایی این قانون در سال ۱۳۸۳ تصویب و در سال ۱۳۸۹ اصلاحیهای به آن افزوده شد.
قانون ثبت علائم و اختراعات، ۱۳۱۰
قانون ثبت علائم و اختراعات[۱۹]
قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری، ۱۳۸۶
قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری[۲۰] در جلسه ۷ آبان ۱۳۸۶ مجلس شورای اسلامی طبق اصل ۸۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب گردید و پس از موافقت مجلس با اجرا آزمایشی آن به مدت ۵ سال، در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۸۶ به تأیید شورای نگهبان رسید.
قانون تجارت الکترونیکی
در قانون تجارت الکترونیکی[۲۱] اشارههای به حقوق مالکیت فکری در حوزه مبادلات الکترونیکی شدهاست که در قوانین قبلی تعریف نشده بودند. مواد ۶۲ تا ۶۶ مشخص میکند که معاملات الکترونیکی نیز مشمول قوانین فعلی مالکیت فکری ایران میشود، مواد ۶۲ و ۶۳ مربوط به حفاظت حقوق مالکیت فکری پدیدآورندهاست، مواد ۶۴ و ۶۵ به منظور حفاظت از اسرار تجاری و ماده ۶۶ به حمایت از علائم تجاری در حوزه مبادلات الکترونیکی اشاره دارد.
قراردادهای بینالمللی
حفاظت آثار فرهنگی
ایران از سال ۱۹۵۹ عضو پیمان لاهه برای محافظت از آثار فرهنگی در زمان درگیریهای مسلحانه است[۲۲] و در سال ۱۹۷۵ عضو پیمان ممنوعیت و جلوگیری از واردات، صادرات و انتقال مالکیت آثار فرهنگی شدهاست [۲۳] و پیمان مربوط به حفاظت میراث فرهنگی و طبیعی جهانی را [۲۴] پذیرفتهاست.
پیمان پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی (پیمان پاریس)
ایران یکی از امضا کنندگان پیمان پاریس است، این پیمان ایران را ملزم میکند تا مالکیت صنعتی اتباع کشورهای عضو پیمان را همانند اتباع خود حفاظت کند.
سازمان جهانی مالکیت فکری، ۲۰۰۲
ایران از سال ۲۰۰۲ عضو سازمان جهانی مالکیت فکری است و تاکنون به بسیاری از معاهدههای این سازمان ملحق شدهاست، ولی معاهده حق تکثیر سازمان جهانی مالکیت فکری را امضا نکردهاست.
پیمان مادرید برای ثبت بینالمللی علائم، ۲۰۰۳
توافقنامه لیسبون به منظور حمایت از نام منشاء و ثبت بینالمللی آن، ۲۰۰۵
حق تکثیر آثار ایرانی در دیگر کشورها
آثار پدید آمده کنونی در ایران در ایالات متحده شامل حق تکثیر نمیشوند و به حوزهی عمومی تعلق دارند [۲۵][۲۶]