بادرنگ : ترنج و بالنگ

پوست ترنج و بالنگ ناهموار و حالت شیاردار و به رنگ زرد لیمویی است. این میوه خوش عطر و بو دارای پوست ضخیم است و میوه وسط آن کوچک است و بیشتر حجم میوه را پوست آن تشکیل می دهد. مزه میوه آن تلخ و ترش است، تلخی ترنج مانند گریپ فروت است ولی ترشی بیشتری دارد.

محل رویش این گیاه مناطق گرم و مرطوب مانند ساحل مدیترانه، استرالیا، گینه نو، آسیای شرقی و آمریکای جنوبی است. درخت این میوه در کشورهای ایتالیا و فرانسه به صورت صنعتی کشت می شود.

این گیاه به سرما و یخبندان واکنش منفی نشان می دهد که در نتیجه‌ی آن در مناطق سردسیر قادر به رویش نخواه بود. ترنج در ایران و به طور کلی انواع مرکبات، در مناطق شمالی و جنوب غربی که آب و هوای گرم و مرطوبی دارد پرورش داده می شوند.

خواص 7 گانه ترنج در بهبود سلامت

1. ویتامین های موجود در ترنج

این میوه سرشار از ویتامین C است. این ویتامین سیستم ایمنی بدن را کاملا تقویت میکند. همچنین خاصیت الاستیک و نرمی پوست را حفظ میکند. در حقیقت یک ترنج متوسط تمام ویتامین C که در روز یک فرد بالغ به آن احتیاج دارد را تامین می کند.

این میوه حاوی دیگر ویتامین ها و مواد معدنی است که بدن برای عملکرد مناسب به آنها احتیاج دارد. این مواد شامل ویتامین B، پتاسیم، فسفر، منیزیم و مس هستند. ترنج حاوی مقادیر زیادی از موادی است که خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارند. این مواد شامل بیش از 60 نوع فلاونوئید، کاروتنوئید و روغن های ضروری است که فواید بی شماری از انواع مرکبات را شامل می شود.

2. منبع خوبی برای فیبر

ترنج و به طور کلی مرکبات حاوی مقادیر بالایی از فیبر هستند. یک لیوان از آب مرکبات حاوی 4 گرم فیبر است. گفته می شود بهتر است به ازاری هر 1000 کالری که دریافت می کنید، 14 گرم فیبر به بدن برسانید. در این بین تنها 4 درصد مردان و 13 درصد زنان در جامعه ای مانند آمریکا این تناسب را رعایت می کنند.

فیبرها فواید بیشماری دارند، فیبرها به سلامت دستگاه هاضمه و کنترل وزن کمک بسیاری می کنند. ترنج و به طور کلی مرکبات حاوی فیبر محلول هستند که به پایین آوردن کلسترول خون کمک زیادی میکند. در مقایسه با دیگر میوه ها و سبزیجات مرکبات حاوی فیبر محلول و نامحلول بالاتری هستند.

3. کاهش احتمال بروز سنگ کلیه

سنگ کلیه زمانی تشکیل می شود که اوره در کلیه تجمع پیدا کند و مواد معدنی که سنگ کلیه از آنها ساخته می شوند در اوره خون افزایش پیدا کنند. یک نوع از سنگ کلیه وجود دارد که در هنگام پایین بودن سیترات در اوره تشکیل می شود. بسیاری از میوه و سبزیجات از جمله مرکبات و به ویژه ترنج میتواند سیترات را دراوره افزایش دهد که این امر خود باعث کاهش احتمال بروز سنگ کلیه خواهد شد.

نوشیدن آب مرکبات نیز میتواند به طور قابل ملاحظه ای سیترات پتاسیم طبیعی را به بدن برساند که برای بدن لازم و ضروری است. در طی تحقیقی با توجه به عادات غذایی مردم آمریکا در طی 40 سال اخیر؛ بروز سنگ کلیه در کسانی که  کمتر از مرکبات استفاده میکنند، بیشتر شده است.

4. ترنج و مرکبات؛ میوه‌هایی با کالری کم

اگر شما جز آن  دسته از افرادی هستید که به کالری دریافتی خود دقت می کنند، مرکبات و ترنج می تواند گزینه خوبی برای شما باشد. این میوه حاوی کالری کم و در عین حال از فیبر و آب زیادی برخوردار است که باعث می شود احساس گرسنگی کمتر به سراغ شما بیاید.

نکته: در یک تحقیق در سال 2015 که 24 سال به طول انجامید، نشان داده شد که مصرف روزانه مرکبات با کاهش وزن رابطه مستقیمی دارد.

5. بازیابی توان قلب

خوردن مرکبات می تواند برای قلب مفید باشد. در یک تحقیق در ژاپن نشان داده شده است که کسانی که مرکبات بیشتری مصرف می کنند، احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و سکته قلبی در آن ها پایین تر است. در یک تحقیق در سال 2017 ارتباطی بین گریپ فروت و بیماری فشار خون سیستولیک دیده شده است.

بسیاری از مواد مغذی موجود در مرکبات مانند فیبر و فلاونوئیدها  به بالا رفتن کلسترول خوب (HDL) و پایین آمدن کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید کمک می کند. یکی از فلاونوئیدها به نام نارنگین که سرشار از آنتی اکسیدان است با شیوه ها ی مختلفی به سلامت قلب کمک میکند.

6. مبارزه با سرطان

بسیاری از تحقیقات ارتباط بین مصرف مرکبات و کاهش احتمال ابتلا به سرطان را بررسی کرده اند. در یک تحقیق نشان داده شد که کسانی که روزانه یک لیوان آب مرکبات و یا یک عدد گریپ فروت، پرتقال، لیمو یا ترنج مصرف میکنند احتمال ابتلای آنها به سرطان ریه کاهش پیدا میکند.

در تحقیقاتی هم نشان داده شده است که مصرف مرکبات میتواند بدن را در برابر سرطان های معده، مری، پانکراس و سینه مقاوم کند.

این میوه ها میزبان بسیاری از ترکیبات گیاهی مانند فلاونوئید ها هستند که در بدن را در برابر سرطان ایمن میکند. برخی از این فلاونوئیدها به عنوان آنتی اکسیدان عمل میکنند و از گسترش ژن هایی که عامل بیماری های خودایمنی مانند برخی سرطان ها هستند، جلوگیری میکنند.

مرکبات میتوانند با سرطان نیز مبارزه کنند، به این صورت که مواد مغذی موجود در مرکبات می تواند راه های گسترش سرطان و سلول های پیش سرطانی را مسدود کرده و از گسترش آنها جلوگیری کند.

7. محافظت از مغز

فلاونوئید موجود در مرکبات و ترنج میتواند در برابر بیماری های خود ایمنی دستگاه عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون میجنگد. این بیماری ها به سبب التهاب در بخش خاصی از مغز به وجود می آیند. فلاونوئید موجود در مرکبات خاصیت ضد التهابی دارد که با جلوگیری از ایجاد چرخه تخریب سلولی در نهایت به پیشگیری از بیماری های التهابی مغز می شود.

برخی از انواع فلاونوئید ها مانند هسپریدین و آپیجنین در موش های آزمایشگاهی باعث افزایش عملکرد مغز میشود. در بسیاری از مطالعات هم تقویت فعالیت های مغزی در اثر مصرف مرکبات در انسان نیز دیده شده است.

خواص ترنج برای لاغری

ترنج فواید متعددی برای بدن به همراه دارد که آنها را به طور کامل بیان کردیم. همینطور به کالری کم و در عین حال مواد معدنی و ویتامینی که به همراه دارد نیز اشاره شد. از طرف دیگر تاثیرات ویژه‌ای را نیز برای لاغری و کاهش وزن می‌تواند به همراه داشته باشد که لازم است از آن به این منظور بهره گرفت. به موارد زیر در مورد لاغری با ترنج توجه کنید:

• این میوه تاثیر به سزایی در درمان یبوست دارد که یکی از مهمترین مشکلات و عواملی است که به چاقی منجر می شود و با رفع آن تا حدودی می توان روند لاغری را سرعت بخشید
• ترکیبات این میوه در ترشح هورمون‌های شادی و کاهش استرس موثر است که می تواند از پرخوری ناشی از فشارهای روحی بکاهد
• با رساندن خواص آنتی اکسیدانی به بدن سبب حذف چربی های زائد بدن می شود و از تجمع آنها در بافت ها جلوگیری خواهد کرد (البته این موضوع زمانی نتیجه بهتری می دهد که رژیم و برنامه ورزشی تنظیم شده ای وجود داشته باشد)

مضرات مصرف بیش از حد ترنج

1. مضرات ترنج برای دندان

مصرف بیش از حد مرکبات از هر نوع آن باعث خرابی دندان میشود و این امر به دلیل محتوای اسید بالای این میوه ها است. علاوه بر این در تحقیقی نشان داده شده است که ترکیبات گیاهی موجود در پوست مرکبات هم می تواند یک عامل پوسیدگی دندان ها باشد. توصیه میشود پس از مصرف مرکبات و آب میوه آنها به دقت دهان و دندان ها را شستشو دهید تا با اثرات مخرب آن بر روی دندان ها مواجه نشوید.

2. آبمیوه به اندازه خود میوه مغذی نسیت

وقتی که گفته می شود آبمیوه های مرکبات سرشار از ویتامین C و مواد مغذی هستند کاملا درست است ولی این آبمیوه ها به اندازه خود میوه فایده ندارند و شاید ضرر هم به همراه داشته باشند.

وقتی شما آبمیوه به خصوص آب مرکبات را مصرف می کنید، مقدار زیادی قند فروکتوز وارد جریان خون می شود و از آنجا به کبد میرود. اگر این قند از میزان نیاز روزانه کبد بیشتر باشد آن را به صورت چربی ذخیره می کند و در طول سالیان باعث اضافه وزن می شود.

حتی آبمیوه فیبر کمتری را نسب به مصرف خود میوه به بدن می رساند که خاصیت کمتری را به دستگاه گوارش خواهد رساند.

نکته: اگر میوه به جای آب میوه خورده شود؛ فیبر موجود در آن روند جذب فروکتوز را کند می کند و باعث می شود این قند با میزان پایین تری وارد جریان خون و از آنجا به کبد برود. در نهایت باعث اضافه وزن نخواهد شد.

ترنج در طب سنتی

همانطور که پیشتر ذکر شد ترنج به آب و هوای گرم و مرطوب علاقه دارد، از این رو این میوه در مناطق شمال و جنوب غرب ایران پرورش داده میشود. به همین دلیل از آن برای بسیاری از درمان های سنتی تا به امروز به کار می برند.

طبع ترنج چیست؟

در طب سنتی طبع پوست طلایی این میوه را گرم و خشک و قسمت شحم یا گوشتی آن را سرد و تر میدانند. قسمت درونی و تلخ مزه این میوه سرد و خشک است و معمولا آن را مصرف میکنند. پس این میوه بدون قسمت داخلی آن دارای طبعی معتدل است.

خواص درمانی ترنج در طب سنتی

از قدیم در ایران و چین از این میوه به عنوان دارو استفاده میشد. در چین از دم کرده پوست خشک این میوه برای درمان سرفه استفاده می شده است.

در ایران این میوه برای تقویت قلب و کبد استفاده میشود. از این میوه برای رفع بوی بد دهان استفاده میشود. حتی بوییدن این میوه می تواند عملکرد دستگاه تنفس را نیز بهتر کند.

خواص روغن ترنج در طب سنتی

روغن این میوه می تواند در شادابی و لطافت پوست تاثیر داشته باشد. دم کرده این میوه میتواند برای تسکین اعصاب مفید باشد. در بسیاری از موارد به دلیل دارا بودن خاصیت ملینی و فیبر فراوان برای درمان یبوست نیز از این میوه استفاده ای زیادی میشود.

خواص شکوفه ترنج در طب سنتی

از شکوفه این میوه مانند شکوفه نارنج شربت و مربا تهیه میشود و حتی آن را در تابستان دم کرده و میخورند که باعث خنک شدن بدن میشود. حتی از عرق شکوفه ترنج نیز برای تهیه شربت نیز می‌توان برای دریافت خواص آرامش‌بخش استفاده کرد.

سخن آخر

مصرف مرتب مرکبات مانند پرتقال، لیمو، ترنج، بالنگ و دارابی می تواند به سلامت بدن و به بخصوص قلب، مغز، کلیه ها و کبد کمک کند. مصرف این میوه ها به مصرف آبمیوه آنها ارجحیت دارد و تاثیر بیشتر و بهتری در بدن دارند.

در طب سنتی ترنج طبع معتدل رو گرمی دارد و درمان بسیاری از بیماری ها است. از طرفی مصرف بیش از حد مرکبات به دلیل وجود اسید در آنها می تواند موجب پوسیدگی دندان شود. ترنج و بالنگ فرآوردن های غذایی زیادی دارند که در میان آنها مربا از محبوبیت ویژه ای برخوردار است.

منبع: سایت quickfit