الماس (وامواژه از زبان عربی) دانه تبلور کربن است و جزو سنگهای قیمتی بهشمار میآید.
دانههای تبلور کربن تشکیل نمیشود مگر آنکه کربن سخت فشرده و در همان حال بسیار گرم شود. دانههای تبلور کربن معمولاً در عمق زمین یافت میشود. شاید جاهایی که الماس در آنها یافت شده گلوگاه آتشفشانهای خاموش باشند. اگر چنین باشد، قله این آتشفشانهای قدیمی توسط باد و آب ساییده شدهاست.
قسمت عمدهٔ الماسهای درشت تا چند قرن از هندوستان به دست میآمد، ولی اکنون بزرگترین معدنهای الماس در آفریقا است. الماسهای آفریقا در یک نوع تخته سنگ به نام «زمین آبی» یافت میشود. تخته سنگ را از عمق زمین درمیآورند و خرد میکنند. سپس آن را با گل و لای مخلوط میکنند. الماس سختتر از آن است که ماشینهای خردکننده به آن آسیب برسانند. گل و لای و سنگ خردشده را با آب شستشو میدهند تا الماس تهنشین شود.
الماس سختتر از هر چیز دیگری است که میشناسیم. الماسهای کوچک و ریز را در افزارهایی برای بریدن یا سوراخ کردن سنگهای سخت و فلزها سوار میکنند. الماسهای درشت را چون جواهر به کار میبرند. الماس را پیش از آنکه به صورت جواهر درآید تراش میدهند و پرداخت میکنند. تراش و پرداخت الماس در درخشندگی آن تأثیر فراوان دارد. وزن الماس را با قیراط میسنجند. وزن یک سنگ یک قیراطی تا اندازهای برای یک حلقه انگشتری زیاد است؛ ولی تقریباً ۵۰۰۰ قیراط لازم است تا وزنی برابر با ۱۰۰۰ گرم به دست آید. امروزه در کورههای برقی الماس مصنوعی میسازند.
الماس یکی از آلوتروپهای کربن است که در فشارهای بالا پایدار است. آلوتروپ دیگر کربن گرافیت نام دارد. الماس در حالت پایدار دارای ساختار بلندروی (مکعبی) است. الماس ساختار منشوری نیز دارد که این ساختار به صورت شبهپایدار در طبیعت به صورت کانی لونسدالنیتی وجود دارد.