آتشفشان
| ساختار آتشفشان: | |
|---|---|
| ۱. حجره بزرگ تفتالی ۲. سنگ بستر ۳. مجرا ۴. پایه ۵. آذرین‌لایه ۶. مجرای فرعی ۷. لایه‌های خاکستر فوران‌شده ۸. گُرده |
۹. لایه‌های گدازه ۱۰. گلو ۱۱. مخروط انگلی ۱۲. جریان گدازه‌ای ۱۳. دودکش ۱۴. دهانه ۱۵. ابر خاکستر |
آتشفشان روزنه‌ای در سطح زمین است که سنگهای گداخته، خاکستر و گازهای درون زمین، از آن به بیرون فوران می‌کنند. فعالیت آتشفشانی با برون‌افکنی سنگهای مذاب، با گذشت زمان، باعث پیدایش کوه‌های آتشفشانی بر سطح زمین شده است. آتشفشانها معمولاً در نقاطی یافت می‌شوند که صفحه‌های سخت پوسته زمین‌ساخت، همگرایی یا واگرایی دارند. هر آتشفشان سه قسمت اصلی دارد:
۱ - دهانه: که نوک آتشفشان است.
۲ - اتاقک مواد مذاب و داغ آتش فشان: محلی که مواد مذاب قبل از فوران آن جا جمع می‌شود.
۳ - مجرای مرکزی: محل اتصال اتاقک به دهان آتشفشان است.
درون زمین، تودهٔ سنگهای آذرین با حرارت بسیار زیاد (حدود ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد و بیشتر) وجود دارد که ماگما (تَفتال) نامیده می‌شود. ماگما، با رسیدن به سطح زمین، سرد و جامد شده و گُدازه نامیده می‌شود که این فرایند باعث تشکیل آتشفشان می‌شود. در ماگما و گدازه، حباب‌های گاز وجود دارد که در زمان فوران باعث انفجار می‌شود.
بروز آتشفشان، تأثیراتی به همراه دارد که یکی از آنها تغییر آب وهوا است. آتشفشان می‌تواند باعث بارش باران و ایجاد رعد و برق شود. آتشفشانها می‌توانند تأثیراتی درازمدت در وضعیت آب و هوا ایجاد کنند. از طرف دیگر، گدازه‌هایی که سریع حرکت می‌کنند، می‌توانند باعث مرگ انسانها شوند؛ چون خاکستر حاصل از بروز آتشفشان، تنفس را دشوار می‌کند.
